شب یلدا

کمتر برام پیش اومده که یه فیلم ایرانی ببینم و احساس کنم وقتم تلف نشده، چه برسه به اینکه ازش خوشم بیاد. زمانی از "علی سنتوری" تعریف کرده بودم و همون زمانها "اتوبوس شب" پوراحمد رو پسندیده بودم. نمی­دونم شاید حکمتی داره که تو این شبا که به یلدا نزدیکیم، دوباره فیلمی از پوراحمد ببینم که تا این حد توجهمو جلب کنه. یه فیلم با عمری ده ساله که برخلاف اسمش هیچ ربطی به شب یلدای تقویمی نداره. فیلم از تنهایی­های یک مرد می­گه. مردی که همه زندگیش تبدیل به یلدای بلندی شده که جز سیاهی براش نیاورده ولی همین یلدای به ظاهر بی­پایان، خودش نوید­بخش طلوع روشن تو زندگیشه. این فیلم با بازی اکثرا تک نفره محمدرضا فروتن که هر چه جلوتر رفته، سعی در ارائه صادقانه­تری از خودش داشته، با پایانی حساب شده و غیر­کلیشه ای در عین اینکه حس تعلیق و تردید رو در بیننده القا می­کنه، زدوده شدن تاریکی مطلق حتی به زیر برف سرد رو به خوبی نشون می­ده. موسیقی صمیمی و دیالوگهای خاص فیلم از نقاط قوتش حساب می­یاد که هم بویی از سینمای معناگرای غیر مفهوم نداشت و هم بدون ابزارهای کلامی معمول برای جذب گیشه عامه­پسند، اثر خودشو در ذهن حک می­کرد. در سکانسی از فیلم، مرد دلخسته و عاصی از همه جا به یاد فرزندش که همراه همسر مرد به بهانه رسیدن به دنیایی بهتر و در واقع برای کامجویی زن ترک دیار کردند، در تنهایی تولدشو جشن می­گیره، می­خونه و اشک می­ریزه، با زنگ درب توسط پلیس روبرو می­شه و به قدری در عالم خودش غرقه که بدون پرسش از علت زنگ خوردن در، بدون مکث با نهایت استیصال می­گه:

چیه برادر؟ جشن تولده. ممنوعه؟ زن بی­حجاب نداریم. زن باحجابم نداریم. مرد بی­غیرت نداریم. مرد باغیرت هم نداریم. نوار مبتذل نداریم. ماهواره نداریم. صور قبیحه نداریم. حشیش، گراس، تریاک، زغال خوب، رفیق ناباب نداریم. رقص، آواز، خوشی، خنده، بشکنو بالا بنداز نداریم. شرمنده­تونم هیچ چیز ممنوعه، کلا نداریم. نداریم. نداریم. جشن تولده یه بچه است ولی بچه هم نداریم. مهمونیه ولی مهمون نداریم. نمایشه. نمایش. نمایش یه نفره..

و در پایان گفتگوی رد ­و­ بدل شده بین مرد تنها و کسی که اون از سر درد می­خواست سنگ صبورش باشه:

- زخمهای آدم سرمایه است. سرمایه­تو با این و اون تقسیم نکن. داد نکش. هوار نکش. آروم و بی سر و صدا همه چیزو تحمل کن.. این تیغ تیزی که به جونت افتاده، بزار خراشت بده. بزار زخمت بزنه. اون قدر زخمت بزنه تا تیزیش کم بشه.   

- باشه هر چی تو بگی. ولی این زخمها مرهم نمی­خواد؟